Roman Kramsztyk (1885–1942 Warszawa)

Roman Kramsztyk, Wenus na Lesbos (Safona)

Przyszedł na świat w zasymilowanej żydowskiej rodzinie, zaangażowanej w działalność polityczną.  Edukację artystyczną rozpoczął od nauki rysunku i malarstwa u Zofii Stankiewicz, Adolfa Edwarda Hersteina i Miłosza Kotarbińskiego. W latach 1903–1904 studiował malarstwo w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Józefa Mehoffera. Następnie kontynuował naukę w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium. Pierwszy raz wystawiał swoje prace na paryskim Salonie Jesiennym w 1911 roku. W 1913 roku prezentował twórczość w Krakowie, gdzie spotkał się z dużym uznaniem. W kolejnych latach często odwiedzał Polskę wraz z żoną, siostrą malarza Louisa Marcoussisa. Gdy wybuchła I wojna światowa, wrócił do kraju. W 1924 roku przyłączył się do Stowarzyszenia Artystów Polskich „Rytm” i powrócił do bardziej tradycyjnego sposobu malowania. W 1932 roku opuścił grupę, ale nadal działał zarówno w Polsce, jak i we Francji. W tym czasie jego sztuka stała się popularna, malarz otrzymywał zlecenia od ważnych osobistości ze świata polityki i przemysłu. Przyjaźnił się z malarzem Leonem Weissbergiem; w 1925 roku artyści namalowali nawzajem swoje portrety. Wybuch II wojny światowej zastał Kramsztyka w Polsce. Znalazł się w warszawskim getcie, gdzie stworzył wiele portretów oraz rysunków ukazujących w sposób realistyczny okrucieństwo okupantów wobec ludności żydowskiej. Jego śmierć opisał Władysław Szpilman w książce Pianista.

Wystawy w Villa la Fleur:

Literatura:

  • Roman Kramsztyk 1885–1942. Wystawa monograficzna, katalog wystawy, Galeria Sztuki Współczesnej Zachęta, Warszawa 1997.
  •  R. Piątkowska, Między „Ziemiańską” a Montparnasse’em. Roman Kramsztyk, Warszawa 2004.